“Học theo cách của mình” – Cá thể hoá, đa dạng hoá hoạt động học tập của sinh viên
Chia sẻ của TS. Nguyễn Thị Năm Hoàng, Giảng viên Khoa Văn học
Trường ĐH Khoa học Xã hội và Nhân văn, ĐHQGHN
Sinh viên đại học là những chàng trai cô gái đang ở độ tuổi thanh xuân đẹp đẽ nhất, trong họ có rất nhiều năng lượng và giá trị tiềm ẩn, nếu giảng viên có những cách thức giảng dạy tích cực giúp cá thể hoá, đa dạng hoá hoạt động học tập của sinh viên thì sẽ đánh thức tiềm lực trong sinh viên, và việc giảng dạy sẽ trở nên hiệu quả, hữu ích hơn cho từng đối tượng riêng biệt.
Trong một ngành khoa học cơ bản là Văn học, với cùng một môn học về văn học Việt Nam, cùng một lịch trình, một quãng thời gian học tập như nhau, tôi đã định hướng cho sinh viên tiếp cận nội dung môn học theo định hướng nghề nghiệp (nghiên cứu văn học, báo chí, truyền thông, biên tập – xuất bản, giảng dạy, sáng tác…), và với mỗi định hướng đó, giảng viên hướng dẫn sinh viên phát triển các ý tưởng trên nền tảng chung từ các tri thức của môn học, các dữ liệu chung từ học liệu. Bên cạnh đó, với các lớp chất lượng cao, giảng viên có thể giúp sinh viên xây dựng dự án riêng trong học tập suốt học kỳ, để kết quả học tập sẽ phát huy tối đa năng lực, bản sắc riêng, phù hợp với mục tiêu học tập của cá nhân sinh viên.
Để đa dạng hoá hoạt động của sinh viên, tôi đã lựa chọn tổ chức nhiều hình thức hoạt động nhóm khác nhau một cách linh hoạt, phù hợp với từng hệ đào tạo (chuẩn, chất lượng cao), từng quy mô (lớp lớn, lớp nhỏ), từng độ tuổi (năm thứ hai, năm thứ ba). Website môn học cũng là một hình thức hỗ trợ giảng dạy rất tích cực, để mỗi sinh viên có thể học mọi lúc, kết nối mọi nơi. Bên cạnh đó, bài tập và các hình thức kiểm tra – đánh giá cũng cần linh hoạt, mới mẻ, phù hợp với mục tiêu học tập và sở trường của từng sinh viên/ nhóm sinh viên khác nhau.
Học tập theo định hướng cá thể hoá, đa dạng hoá có thể khiến cho tri thức khoa học hàn lâm được sinh viên tiếp thu, thẩm thấu theo những con đường rất đa dạng, và biến thành những sản phẩm có chất lượng, gắn với thực tiễn, như những thực hành nghề nghiệp, và trong thực tế, qua những sản phẩm đó, giảng viên đã phát hiện ra những nhân tố xuất sắc ở một số lĩnh vực nghề nghiệp để giới thiệu, kết nối với các em tới các nhà tuyển dụng, các cơ quan phù hợp.
Cá thể hoá, đa dạng hoá hoạt động học tập sẽ giúp cho sinh viên phát huy sở trường, kiến tạo nên những giá trị riêng trong cộng đồng học tập, được toả sáng theo cách riêng của mình. Muốn đạt được hiệu quả cao, quá trình này cần đến nhiệt tâm và công sức dài hơi của giảng viên, sự đồng hành bền bỉ của giảng viên với từng cá thể sinh viên, và sự thích ứng, sẵn sàng hợp tác của sinh viên trong môn học, thậm chí cả sau khi học kỳ đã khép lại.