Giáo dục thể chất – giảng dạy thực chất
Chia sẻ của TS. Nguyễn Thị Thư
Trung tâm Giáo dục Thể chất và Thể thao – ĐHQGHN
Trong quá trình giảng dạy môn học giáo dục thể chất (GDTC) tại Đại học Quốc gia Hà Nội (ĐHQGHN) hiện nay về cơ bản đã đáp ứng được nhu cầu tập luyện và chất lượng đào tạo, thể hiện qua kết quả học tập của sinh viên đạt được qua các kỳ kiểm tra kết thúc môn học. Tuy nhiên trong quá trình giảng dạy còn gặp rất nhiều khó khăn về cơ sở vật chất, phương tiện dạy học còn hạn chế, hơn nữa ý thức, động cơ và thái độ học tập của các em sinh viên còn chưa tốt, đặc biệt là sự kết hợp linh hoạt các phương pháp giảng dạy của giảng viên còn nặng về kinh nghiệm và sử dụng đơn lẻ các phương pháp, nếu có kết hợp thì chưa tối ưu được các phương pháp giảng dạy, chưa mang tính khoa học cho nên dẫn đến sinh viên chưa nhận thức được tầm quan trọng của sức khỏe, chưa tạo ý thức rèn luyện thể dục thể thao thường xuyên, tâm lý sợ học môn học GDTC, coi môn học GDTC chỉ là môn phụ. Điều này phần nào lý giải được thực trạng học “đối phó” của không ít sinh viên mỗi giờ học GDTC hiện nay.
Với những lý do trên đã thôi thúc tác giả tìm đến khóa họcVIBE (Nâng cao năng lực cho cán bộ giảng dạy và cán bộ quản lý của Đại học Quốc gia Hà Nội theo phương pháp tiếp cận tư duy đổi mới sáng tạo và khởi nghiệp (tư duy hướng đến hiệu quả) nhằm thúc đẩy và tăng cường các kỹ năng trong thế kỷ 21 và nuôi dưỡng tinh thần khởi nghiệp và đổi mới sáng tạo trong sinh viên) để tìm một công cụ giáo dục mới, hiệu quả và sáng tạo hơn để giúp sinh viên phát triển các kỹ năng để thành công trong thế kỷ 21.
1. Các bước thực hiện trong đổi mới hoạt động giảng dạy môn học GDTC
Trong poster này tác giả giới thiệu về tiến trình áp dụng tư duy thiết kế trong giảng dạy môn học bóng rổ cho sinh viên ĐHQGHN.
Bước 1: Thực hiện giảng dạy theo kế hoạch đã chuẩn bị gồm các công việc sau:
– Trong buổi học đầu tiên, giảng viên giới thiệu môn học, yêu cầu của môn học, phương pháp học tập cùng với các tiêu chí đánh giá;
– Cho lớp chọn nhóm để tổ chức các hoạt động học tập;
-Trình bày danh sách các chủ đề sinh viên phải thực hiện và cho nhóm SV lựa chọn chủ đề từ buổi học đầu tiên của môn học nhằm giúp SV có thời gian chuẩn bị nội dung báo cáo gồm: tìm hiểu về tác dụng GDTC, lịch sự môn học, kỹ thuật môn học, nhưng sai lầm thường mắc, chấn thương trong thể thao theo yêu cầu của bài báo cáo.
– Cung cấp quy trình thực hiện hiện cho sinh viên.
Bước 2: SV thực hiện theo các nội dung sau:
– Hoàn thành mỗi bước trong tiến trình ở bước 1 sau một tuần và giờ học tuần sau mỗi nhóm sẽ báo cáo kết quả của tuần trước đó đến giảng viên bằng file qua email hoặc kết quả trình bày trên giấy;
– Vào giờ học của tuần sau, giảng viên xem xét và có những góp ý cần thiết cho SV để SV có thể tiến hành bước tiếp theo hoặc quay về làm lại bước trước đó trước khi bắt tay các bước tiếp theo hoặc chuyển sang bước 3;
Bước 3: Sinh viên được kiểm tra bài học thông qua các công cụ giảng dạy trong giáo dục như Khoot, offics 365…
Bước 4: Trình bày kết quả thực hiện của nhóm và rút ra bài học kinh nghiệm
Yêu cầu của việc trình bày nhóm:
– Các nhóm phải đưa ra được các minh chứng bằng biên bản, video, photos… để chứng minh đã thực hiện theo đúng quá trình hoạt động của Tư duy thiết kế
– Trình bày kết hợp phương tiện công nghệ
– Các thành viên trong nhóm cùng tham gia trình bày, các nhóm đều phải góp ý, bình chọn các nhóm khác
Ví dụ một nội dung mà tác giả thực hiện đổi mới trong hoạt động giảng dạy: Ném rổ một tay trên vai trong môn học Bóng rổ tại ĐHQGHN sản phẩm của dự án này phải đáp ứng 5 quy trình trên.
Thấu cảm
Cả lớp chia thành 6 nhóm, mỗi nhóm gồm 6-7 sinh viên, viết ra tất các vấn đề mà các bạn sinh viên nhìn thấy khi người bạn của mình thực hiện kỹ thuật ném rổ một tay trên vai.
Thông qua hoạt động như vậy sinh viên cần phải hiểu sâu kỹ thuật ném rổ một tay trên vai mà giảng viên đã giảng dạy trên lớp, hoạt động này giúp giảng viên sẽ nắm bắt được sự thấu hiểu vấn đề về kỹ thuật của các bạn sinh viên đến đâu và sinh viên sẽ nắm được rõ những kỹ thuật sai mà bạn của mình đang mắc phải để thực hiện tốt hơn trong các lần tiếp theo.
Xác định vấn đề
Các nhóm sẽ thảo luận dựa trên việc thu thập các thông tin từ quá trình tìm hiểu vấn đề để phân tích kỹ thuật sai. Ở bước này các nhóm phải xác định được lỗi sai mà nhiều người viết nhất và gom lại để xác định được lỗi sai của bạn khi thực hiện kỹ thuật ném rổ một tay trên vai.
Đưa ra ý tưởng
Xác định được lỗi sai sinh viên cần đưa ra ý tưởng để sửa chữa lỗi sai đó như thế nào?Thực hiện tập luyện ra làm sao? Ở bước này các nhóm sẽ tham khảo ý kiến giảng viên về tính khả thi của dự án cũng những vấn đề liên quan đến chuyên môn để quyết định xem có nên triển khai dự án hay không. Nếu gặp các trở ngại, mỗi nhóm được khuyên nên tiếp tục làm lại các bước tìm hiểu vấn đề, xác định vấn đề, đưa ra ý tưởng để có một lựa chọn sáng suốt nhất
Làm mẫu
Các nhóm sau khi đã quyết định lựa chọn một định hướng cho dự án thì sẽ tiếp tục tập làm mẫu đến thành thạo kỹ năng động tác để không lặp lại lỗi sai mà sinh viên mình lựa chọn làm dự án gặp phải. Kế hoạch chi tiết được yêu cầu xây dựng theo mẫu đã có sẵn do giảng viên cung cấp.
Kiểm tra
Sinh viên làm mẫu động tác đến khi nào tốt, từng bạn trong nhóm sẽ quay lại video, clip các động tác mà các em đã thực hiện sau khi tìm ra lỗi sai thường mắc của bạn mình để gửi vào đường link Sway của office 365 chung do giảng viên trực tiếp giảng dạy trên lớp cung cấp hoặc có thể làm trước lớp.
2. Áp dụng một số công nghệ trong giảng dạy
+ Kiểm tra, đánh giá thông qua quiz, test online
+ Công cụ hỗ trợ học tập Kahoot
+ Một số ứng dụng Office 365
3. Kết quả đạt được
Qua bước đầu quá trình áp dụng, bản thân tác giả ghi nhận được một số kết quả sau:
Thứ nhất: Thông qua hoạt động tư duy thiết kế trên tác giả đánh thức cho các em hiểu tầm quan trọng của rèn luyện sức khỏe vì “Sức khỏe là thứ vốn quý của con người, có sức khỏe là có tất cả”. Do đó giúp các em hiểu và tập luyện đúng phương pháp, đúng kỹ thuật động tác góp phần vào việc nâng cao sức khỏe. Các em hiểu được vấn đề này sẽ hình thành động cơ học tập và như vậy sẽ tạo được sự hưng phấn, sự hứng thú đối với môn học trong sinh viên.
Thứ 2: Hoạt động tư duy thiết kế vào môn học sinh viên nhận ra được một số kỹ năng trong quá trình thực hiện dự án như, không thể dựa trên người xuất sắc nhóm mà sẽ đến từ sự đóng góp của mỗi thành viên và nhiều ý tưởng khác nhau, vì khi tư duy thiết kế trong quá trình tìm hiểu vấn đề có thể cho các em hiểu được ý tưởng thường đến từ sự thấu hiểu và đồng cảm, lắng nghe, quan sát và hiểu những gì mọi người muốn hoặc họ không muốn. Các em phải cố gắng tìm ra giải pháp từ các vấn đề sử dụng đôi mắt của người khác chứ không phải mắt của các em. Ý tưởng sáng tạo xuất phát từ Empathy.
Thứ 3: Làm việc nhóm cũng giúp các em nâng cao kỹ năng cá nhân: kỹ năng giao tiếp, kỹ năng giải quyết tắc nghẽn, thuyết phục và lãnh đạo … Qua đó các em tiếp tục có thêm mạng lưới kết nối với các bạn sinh viên trong trường cũng như trong ĐHQGHN.
Thứ 4: Ngoài việc áp dụng cho nội dung học thì tư thuy thiết kế còn có cơ hội cho sinh viên thực hiện phần báo cao, thuyết trình quá đó có thể hưỡng dẫn thêm các em hiểu tư duy thiết kế còn có thể áp dụng cho các nghiên cứu khoa học, chuyên ngành của các em.